Με την ισχύουσα νομοθεία προβλέπονται διαφορετικές δυνατότητες για την πληρωμή των ενοικίων, ανάλογα με τον τύπο του μισθώματος και την ιδιότητα του μισθωτή-εκμισθωτή. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) για τα επαγγελματικά ενοίκια η καταβολή των μισθωμάτων πρέπει πλέον να γίνεται ηλεκτρονικά, δηλαδή μέσω ηλεκτρονικής μεταφοράς (e-banking) ή μέσω κατάθεσης στην Τράπεζα ή στα ΕΛΤΑ, με έκδοση τραπεζικών ή ταχυδρομικών επιταγών ή με χρέωση πιστωτικών καρτών.

Σύμφωνα με τον νόμο (4646/2019) για τα επαγγελματικά ενοίκια από 01/01/2020 δεν εκπίπτουν από τα ακαθάρσιτα έσοδα των επιχειρήσεων ¨οι δαπάνες ενοικίων, εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών¨. Το πλαίσιο είναι ακόμη πιο αυστηρό για την καταβολή ενοικίου για βραχυχρόνια μίσθωση, τύπου Airbnb. Έτσι, τα μισθώματα των βραχυχρόνιων μισθώσεων του άρθρου 111 του Ν. 4446/2016 όπως ισχύει σήμερα, καταβάλλονται από τους πελάτες προς τους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων διαχειριστών/ιδιοκτητών αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα. Έτσι, σήμερα δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός για τα ενοίκια κατοικιών, τα οποία μπορούν να εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα ή και με μετρητά.

Ανείσπρακτα ενοίκια: Πώς θα αποφύγετε την επιβολή φόρου.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων με ανείσπρακτα ενοίκια καθώς κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με την πληρωμή επιπλέον φόρων για εισοδήματα που δεν απέκτησαν το 2019. 

Πώς δεν θα φορολογηθείτε.

Πριν από την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για το 2020 θα πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω δύο βήματα:

1) Να έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. 

2) Να πάτε στην Εφορία φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή αγωγών που έχουν ασκηθεί. Εάν δεν υποβληθούν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη δήλωση των ανείσπρακτων ενοικίων, τότε τα ποσά που έχουν δηλωθεί ως ανείσπρακτα εισοδήματα δεν θα ληφθούν υπόψη από την Εφορία. Σε περίπτωση πτώχευσης του μισθωτή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τα ανείσπρακτα ενοίκια, ο εκμισθωτής προσκομίζει αντίγραφο του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή.

Από την εκκαθάριση της δήλωσης μπορεί να προκύψει υποχρέωση καταβολής (χρεωστικό υπόλοιπο) ή δικαίωμα επιστροφής φόρου (πιστωτικό υπόλοιπο).

Στις 31 Οκτωβρίου 2019 λήγει η προθεσμία παράτασης για πολλές περιοχές της Ελλάδας. Αναλυτικότερα, δόθηκε παράταση της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων για τους κατοίκους της ημεδαπής, της αλλοδαπής και για το Ελληνικό Δημόσιο επί των ακινήτων που κτηματογραφούνται στις παρακάτω περιοχές:

• Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
• Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων της Περιφέρειας Ηπείρου.
• Στις υπόλοιπες περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Ευρυτανίας και Φθιώτιδας της Περιφέρειας τερεάς Ελλάδας.
• Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερεακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
• Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής.

Επίσης, δίνεται παράταση της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων για τους κατοίκους της ημεδαπής, της αλλοδαπής και για το Ελληνικό Δημόσιο από την 1η Οκτωβρίου μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2019 επί των ακινήτων που κτηματογραφούνται:

• Στις υπόλοιπες περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Δράμας και Ξάνθης της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
• Στις υπόλοιπες περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Βοιωτίας και Φωκίδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
• Στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
• Στις υπόλοιπες περιοχές των Καλλικρατικών Δήμων Γόρτυνας, Φαιστού, Μίνωα, Πεδιάδας, Αχαρνών-Αστερουσίων και Βιάννου της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου της Περιφέρειας Κρήτης.
• Στους προκαποδιστριακούς Δήμους Αγίου Κωνσταντίνου, Αγρινίου, Θεστιέων (πρώην κοινότητες Καινουργίου, Προσηλίων), Νεάπολης και Παραβόλας και στις Κοινότητες Αγίου Νικολάου, Δοκιμίου, Καμαρούλας, Νέας Αβόρανης και Παναιτωλίου της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλίας και Ακαρνανίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Τις επόμενες μέρες αναμένεται να πιστωθεί το επίδομα του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Το πσοό της μηνιαίας υποτροφίας ανέρχεται σε 200 ευρώ για τους σπουδαστές στον τόπο κύριας κατοικίας τους και 380 ευρώ για τους σπουδαστές σε Εκπαιδευτικά Ιδρύματα που βρίσκονται εκτός του τόπου της κύριας κατοικίας τους. Οι υποψήφιοι οφείλουν, με βάση τη προθεσμία που αναμένεται να προκηρυχθεί από το ΙΚΥ, να υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση.

Το ύψος έκαστης υποτροφίας, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων κρατήσεων, ανέρχεται στο ποσό των:

• 4.668,03 ευρώ ανά φοιττητή/τρια που σπουδάζει σε ΑΕΙ, το οποίο βρίσκεται εκτός του τόπου της κύριας κατοικίας των ιδιών ή και της οικογένειάς τους ή εκτός του τόπου όπου διαθέτουν οι ίδιοι ή η οικογένειά τους ακίνητη ιδιοκτησία.
• 3.734,46 ευρώ ανά φοιτητή/τρια που σπουδάζει σε ΑΕΙ, το οποίο βρίσκεται εντός του τόπου της κύριας κατοικίας των ιδίων ή και της οικογένειάς τους ή εντός του τόπου όπου διαθέτουν οι ίδιοι ή η οικογένειά τους ακίνητη ιδιοκτησία. 

Ωφελούμενοι του φοιτητικού επιδόματος είναι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες προπτυχιακού κύκλου σπουδών που φοιτούν σε Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας, με εξαίρεση τους φοιτητές/τριες που φοιτούν σε Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές αλλά και στις Σχολές της Ακαδημίας του Εμπορικού Ναυτικού και της Πυροσβεστικής.

Ειδικότερα, οι ωφελούμενοι θα πρέπει να πληρούν κατ' ελάχιστο τα κάτωθι κριτήρια:

• Είναι Έλληνες πολίτες και διαθέτουν την ελληνική υπηκοότητα ή πολίτες των λοιπών κρατών-μελών της ΕΕ, ή πολίτες άλλων κρατών νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα για τουλάχιστον 5 έτη ή κάτοχοι κάρτας ασύλου (πρόσφυγες).
• Κατέχουν ελληνικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ).
• Δεν λαμβάνουν υποτροφία του ΙΚΥ ή άλλου δημόσιου ή ιδιωτικού φορέα.
• Δεν είναι πτυχιούχοι άλλου ελληνικού Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ ή αναγνωρισμένου αλλοδαπού Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ.
• Δεν έχουν υπερβεί το προβλεπόμενο από τον Κανονισμό Σπουδών χρονικό όριο των εξαμήνων φοίτησης που απαιτείται για τη λήψη του πτυχίου.
• Ειδικά για τους άνδρες να μην υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία καθ' όλη τη διάρκεια της υποτροφίας.
• Το στεγαστικό επίδομα εάν κάποιοι φοιτητές το λαμβάνουν δεν επηρεάζει τη συμμετοχή τους στη διεκδίκηση των παραπάνω υποτροφιών (αναμονή της οριστικής πρόσκλησης). 

Οι νέες αιτήσεις για το επίδομα ενοικίου ξεκίνησαν στις 01/09/2019 ενω στις 30/09 συμπληρώνεται το εξάμηνο ισχύος των εγκεκριμένων αιτήσεων (έως 31/03/2019). Για να μη χάσετε κάποιο μήνα επιδότησης, η νέα αίτησή σας θα πρέπει να υποβληθεί και να εγκριθεί έως 30/09/2019. Οι αιτήσεις αυτές θα ανανεωθούν αυτόματα για 6 ακόμα μήνες, εφόσον εξακολουθούν να πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του προγράμματος, σύμφωνα με το άρθρο 3 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης. Όσες αιτήσεις δε πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις του προγράμματος (π.χ. λήξη πριόδου ισχύος του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου, αλλαγή σύνθεσης νοικοκυριού, αλλαγή των εισοδημάτων ή της περιουσιακής κατάστασης του νοικοκυριού) δεν θα ανανεθούν. Σε αυτή τη περίπτωση θα αποσταλεί στους δικαιούχους e-mail ότι η χορήγηση του επιδόματος δεν θα ανανεωθεί αυτόματα. Για όσους όμως μέσω των αυτόματων διασταυρώσεων πληρούν όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις του προγράμματος, η αίτηση θα ανανεωθεί αυτόματα για 6 ακόμα μήνες. Οι δικαιούχοι θα ενημερωθούν μέσω e-mail.  

Τα απαραίτητα δικαιολογητικά που θα πρέπει να προσκομισθούν είναι:

1) Σε περίπτωση που η σύνθεση του νοικοκυριού είναι διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται από τα αποτελέσματα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, απαιτείται η προκόμιση οποιουδήποτε δικαιολογητικού τεκμηριώνει τη μεταβολή (π.χ. πιστοποιητικό γέννησης, αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης θανάτου κλπ).

2) Απαιτείται προσκόμιση άδειας διαμονής σε ισχύ ή βεβαίωση κατάθεσης αιτήματος ανανέωσής της σε περίπτωση που ο αιτών ή ενήλικο μέλος του νοικοκυριού είναι αλλοδαπός.

Όσοι εξ αυτών έχουν αλλάξει τη σύνθεση του νοικοκυριού τους συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο, οι οποίες δεν προκύπτουν μέσα από τις ηλεκτρονικές διαστευρώσεις, θα έχουν τη δυνατότητα εντός του Σεπτεμβρίου να ανακαλέσουν την αίτησή τους και να την υποβάλλουν εκ νέου. επιπλέον, η σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τη μισθωμένη κατοικία είναι απαραίτητο να είναι καταχωρημένη στο όνομα του αιτούντα ή άλλου μέλους του νοικοκυριού. Η προϋπόθεση αυτή θα ισχύει από 01/01/2020. Μέχρι την 31/12/2019 η σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τη μισθωμένη κατοικία θα πρέπει να μεταφερθεί στο όνομα του αιτούντα ή άλλου μέλους του νοικοκυριού. 

Η αίτηση για το επίδομα ενοικίου υποβάλλεται ηλεκτρονικά είτε από τους αιτούντες απευθείας είτε μέσω των αρμόδιων οργάνων των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων στους οποίους διαμένουν οι αιτούντες. Τα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα καθώς και οι μονογονεϊκές οικογένειες υποβάλλουν αίτηση αποκλειστικά στους Δήμους ή τα Κέντρα Νεότητας. Η αίτηση υποβάλλεται από το πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχει καταχωρηθεί το μισθωτήριο συμβόλαιο της κύριας κατοικίας. Σε περίπτωση που κάποιο νοικοκυριό απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται από τον υπόχρεο ή την σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το σύνολο των μελών του νοικοκυριού. 

Ο αιτών συμπληρώνει υποχρεωτικά στα αντίστοιχα πεδία της αίτησης το ΑΦΜ και τον ΑΜΚΑ. Όλα τα δεδομένα που αφοτούν σε προσωπικά στοιχεία , στη σύνθεση του νοικοκυριού, σε φορολογικά και οικονομικά στοιχεία προκύπτουν από διασυνδέσεις ή διασταυρώσεις με τις βάσεις δεδομένων της ΑΑΔΕ της ΗΔΙΚΑ, του ΕΦΚΑ, του ΔΕΔΔΗΕ, των Υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής, Παιδείας και Εργασίας. Σε περίπτωση που προκύψει αναντιστοιχία στοιχείων, η αίτηση παραμένει σε εκκρεμότητα και ο αιτών θα πρέπει να προσκομίσει στον Δήμο ή το Κέντρο Νεότητας κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό για την τεκμηρίωση της πραγματικής κατάστασης του νοικοκυριού. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του διαδικτυακού ιστοτόπου του προγράμματος , χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISNET της ΑΑΔΕ. Η εισαγωγή των κωδικών πρόσβασης επέχει θέση δήλωσης συναίνεσης στις διασταυρώσεις που θα πραγματοποιηθούν. Σε περίπτωση πολυπρόσωπου νοικοκυριού ζητείται η συναίνεση των ενήλικων μελών του νοικοκυριού μέσω των κωδικών τους στο TAXISNET. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της αίτησης αποτελεί η συναίνεση όλων των ενήλικων μελών. 

Η αγορά κατοικίας για έναν αρχάριο μπορεί να αποδειχτεί διαδικασία εξίσου μυστηριώδης με τη γέννηση του πρώτου παιδιού : το ίδιο χρονοβόρα (και δε μιλάμε για εφταμηνήτικο εδώ...), τρομακτική και απαιτητική σε προετοιμασία! Όπως πάντα, η άγνοια είναι ευτυχία αλλά η γνώση είναι δύναμη. Οπότε αν δε θέλετε να βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων, καλό είναι να συγκεντρώσετε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείτε για την αγορά, τις τάσεις, τα επιτόκια και τα στεγαστικά δάνεια προτού αρχίσετε να υπογράφετε συμβόλαιο με το ευτυχισμένο χαμόγελο της άγνοιας στο πρόσωπό σας.. Υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντας που πρέπει να λάβετε υπόψιν σας στην επιλογή της πρώτης κατοικίας κι όταν έχετε τελειώσει με αυτούς υπάρχουν και μερικοί ακόμα!

Θα συνεχιστεί και το 2019 η ύπαρξη αγοράς δυο ταχυτήτων : Από τη μια πλευρά η σχετική αβεβαιότητα στην οικονομία, το μεγάλο απόθεμα και τα σενάρια για μαζικό ξεπούλημα κατοικιών που είναι συνδεδεμένα με «κόκκινα» δάνεια, δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ασφυκτικό πλαίσιο. Παραμένει η μείωση των αγοραπωλησιών, ο περιορισμός στη ζήτηση μεγάλων διαμερισμάτων, η στροφή σε μικρά και παλαιότερα ακίνητα. Επίσης συνεχίζεται η στροφή στο ενοίκιο. Ελλείψει αγοραστών, με τους ξένους να μετέχουν υποτονικά στην αγορά εξοχικών, με τις επιχειρήσεις να φυτοζωούν και να μην προχωρούν σε μισθώσεις νέων κτιρίων και με το εμπόριο να πνέει τα λοίσθια συμπαρασύροντας την αγορά πολλών καταστημάτων, θεωρείται δεδομένο ότι θα έχουμε μια ακόμη δύσκολη χρονιά. Εξ άλλου, το δημογραφικό, οι 500.000 Έλληνες που έφυγαν στο εξωτερικό, οι μετανάστες που δούλευαν στην Ελλάδα και πήγαν αλλού, τα παιδιά που ξαναγυρίζουν στο πατρικό σπίτι, αφήνουν χιλιάδες κατοικίες κενές. Από την άλλη πλευρά παρατηρείται σοβαρή κινητικότητα στα ακίνητα που μπορεί να ενοικιασθούν με βραχυχρόνιες μισθώσεις, μέσω των διεθνών πλατφορμών (Airbnb κλπ). Έτσι βλέπουμε να ανακαινίζονται και να ενοικιάζονται διαμερίσματα, μονοκατοικίες και βίλλες, σε περιοχές του κέντρου της Αθήνας, στο παραλιακό μέτωπο, στα προβεβλημένα νησιά, στη Θεσσαλονίκη, στα Χανιά, στην Καβάλα και άλλους τουριστικούς προορισμούς, δίνοντας ζωή στην αγορά. Αξιοσημείωτη είναι και η σχετική κίνηση για την αγορά ακινήτων με το πρόγραμμα «χρυσή βίζα», όπου Κινέζοι, Ρώσοι και άλλοι αποκτούν ακίνητα άνω των 250.000 € και εξασφαλίζουν βίζα στην Ε.Ε. Βέβαια η πολιτεία διεκδικεί και αυτή σημαντικό μερίδιο από τα έσοδα και έχει θεσπίσει ειδική νομοθεσία γι αυτό. Υπάρχει λόγω του τουρισμού ζήτηση που βαίνει ανοδικώς τα τελευταία χρόνια, εξ αιτίας των πλεονεκτημάτων της χώρας μας ως προορισμού, που συνδυάζονται και με τα προβλήματα γειτονικών χωρών, όπου υπάρχουν αστάθεια και διάφοροι άλλοι κίνδυνοι. Τέλος η έναρξη του megaproject του Ελληνικού, θα σηματοδοτήσει αλυσιδωτές θετικές εξελίξεις.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι τιμές των ενοικίων έχουν ανέβει, ενώ παράλληλα η προσφορά ακινήτων προς ενοικίαση έχει μειωθεί. Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 17% στην Αθήνα, 14% στη Θεσσαλονίκη και 6% στην υπόλοιπη Ελλάδα σε σχέση με το 2017, ενώ σε κάποιες τουριστικές περιοχές το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο.